Manamana
“Meer dan vier miljoen Nederlanders denken er weleens aan om te stoppen met sociale media of het gebruik ervan te verminderen.” De toon van deze zin maakte dat ik onder dit artikel op NOS.nl het telefoonnummer van hulplijn 113 zou zien staan. En waarom ook niet. Uit het onderzoekt blijkt – niet voor het eerst trouwens – hoe techbedrijven onze mentale en ook fysieke gezondheid slopen. Alles voor de kliks, we gooien er gewoon nog een verslaving tegenaan, het mag wat kosten. Met de introductie van de slimme telefoons zijn we als soort alleen nog maar dommer geworden. Terwijl we al niet bijster slim waren. Sorry, wegwerpgeneratie.
Ik sla aan op zulke onderzoeken. Het maakt me nog bozer dan ik al ben. Ik zie het om me heen gebeuren. Hoe we allemaal in die eindeloze berichtensmurrie worden gezogen en dat ontsnappen nauwelijks mogelijk is. En zelfs als je besluit om aan bepaalde sociale media helemaal geen of heel weinig aandacht te geven, dan is daar de groepsdruk. Soms word je voor gek verklaard. Want wat is er nou erg aan? Doe gezellig mee. Post eens wat, deel en scrol. Ja, doei. Ik bepaal dat liever zelf en dan het liefst met grote mate. Voor zover mogelijk. Want, ziek systeem waarin ook ik moet zien te overleven.
Ik las en luisterde de laatste tijd veel over AI. Kunstmatige intelligentie. Nou, haal dat hele woord intelligentie maar weg hoor. Er is niks slim of intelligent aan. Het beest wordt gevoed door regels code die alleen maar gebruik kunnen maken van alles wat al is gemaakt. Door jou, door mij. Het verzint zelf niks nieuws. Het lijkt wel zo, maar dat is grove schijn. Het kan alleen maar alles wat al is gecreëerd in een andere volgorde zetten, met de illusie dat er zo iets heel nieuws is ontstaan. Uiteindelijk zal de spoeling steeds dunner worden en de zogenaamde informatie steeds betekenislozer. Niet dat wij dat als kwijlende wezentjes dan nog in de gaten hebben. Tegen die tijd zijn we slechts schimmen van wat we ooit leven noemden.
Nog ruim voor die tijd zal het drinkwatertekort al voor nog zoveel meer oorlogen hebben gezorgd, dat er slecht een handjevol knokige zombies over is. Met hersens op sterk water, parasiterend op lang vervlogen kennis. Om al onze zogenaamde digitale sociale activiteiten te laten draaien is miljarden liters koelwater nodig. De servers die wij niet zien, veilig in hoge gebouwen en ondergrondse bunkers, maken overuren. Raken oververhit door al onze zoekopdrachten, e-mails en spielerei met AI. Water, meer water, koeling, meer koeling. Airco's die de warme lucht afvoeren naar buiten en de boel weer opwarmt. De bedorven lucht die wij inademen. De bits en bytes waar wij ons dan weer mee voeden. En zo is de dodelijke cirkel rond, terwijl wij onze data vrijwillig afstaan aan tech-reuzen die inmiddels ook onze politieke keuzes bepalen: Meta (Facebook, WhatsApp, Instagram), X (Twitter) Amazon, Alphabet (Google) en Microsoft. To name but a few.
Onze data is goud waard. Goud is geld. En van geld hebben de deze gigantische monsters nooit genoeg. Ze ontwikkelen er nog meer ellende mee, reizen uit verveling en angst voor de straks onleefbare planeet naar de maan en Mars om daar de boel naar de kloten te helpen. Grootheidswaan tot in het kwadraat. Jij en ik, wij sponsoren, wij zijn allemaal medeplichtig. Medeplichtig aan het verwoesten van levens, aan kindermoord, omdat kinderen en hele families in mijnen grondstoffen delven om onze prachtige mobieltjes en computers mee te maken. De servers en de windmolens, de zonnepanelen en glasvezelverbindingen. Die mensen worden ziek, werken onder onvoorstelbaar slechte omstandigheden en sterven. Wegwerpmensen. Wegwerpmaatschappij. De slavernij is nooit gestopt, nooit weggeworpen.
Ondertussen is het stroomnet overbelast. Vooral met totaal onnodige apparaten, kekke tooltjes als 'slimme' televisies en stofzuigers. Deurbellen, stappentellers en strontmeters. Allemaal menselijke activiteit die geen enkel nut heeft, geen doel dient. Het enige doel is het spekken van bankrekeningen van mafkezen als Musk, Bezos en Zuckerberg. Zij vertelden ons hun megalomane sprookje waarin we zijn gaan geloven. Omdat dat is wat ons als soort de planeet heeft doen veroveren: we vertellen verhalen en geloven daar dan in. In de overtuiging dat die verhalen waar zijn zijn we met droge ogen de slopers van de planeet geworden, de ontkenners van wat het leven werkelijk zou kunnen zijn. Iets waar we waarde en betekenis aan zouden geven, hoe minimaal ook. Dat het er misschien wel toe doet om hier in die extreem korte flits van jaren te bestaan.
Maar nee. Onze soort kiest massaal voor betekenisloosheid, voor (zelf)vernietiging. We vreten ons vol met brandstoffen, putten onze moeder uit, hebben schijt aan de generaties na ons.
Elektro-obese zijn we. Verslaafde nono's zonder geweten.
Om met een hart onder de riem dit tieren af te sluiten: gebruik wat er nog ergens ver weg over is van je menselijke intelligentie, je zoekgeraakte verstand en verbreek die slopende spiraal naar het afvoerputje. Hier in dit deel van de wereld, waar de grootste verbruikers op een kluitje zitten, hebben we de luxe om te kunnen kiezen om te minderen met ons gewoeker.
Tot zover deze hypocriete preek. Amen.