Ergens in de jaren 50 van de vorige eeuw had een meisje in Syrië het lef om naar school te willen. Dat was onvoorstelbaar in die tijd, toch hield ze vol. En ze ging. Dat was zwaar. Ze werd nagewezen, gepest, moest ook haar andere 'buitenschoolse activiteiten' doen. Er was een periode dat ze het niet meer zag zitten en niet meer naar school wilde, te veel, te zwaar, te alleen. Haar ouders stonden het niet toe. Ze hadden er alles voor over om haar naar school te laten gaan, opgeven kon gewoon niet. Uiteindelijk hield ze vol. Om later zelf een gebouw in een stad verderop via-via te regelen en daar een school te beginnen. Voor meisjes. Dat viel eerst niet mee en dat is mild uitgedrukt. Uiteindelijk sloeg het aan. Zelfs zodanig dat het op een gegeven moment raar was als je als meisje niet naar school ging.

Begin dit jaar is ze overleden. Inmiddels 74 jaar en ze wilde eigenlijk al twee jaar niet meer leven. Ze was niet meer mobiel en werd steeds afhankelijker van haar man en de hulp van anderen. Dat verdroeg ze niet. Steeds wanneer ze met haar dochter die sinds een paar jaar in Nederland woont aan de telefoon zat, bleef ze het zeggen: ik wil dit niet meer, niet op deze manier. En een andere manier was gewoon geen optie in een kapotgeschoten, geplunderd en gebombardeerd land. Als Koerd was en ben je sowieso ongewenst. Dus ja, ze was er klaar mee. Ze had gedaan wat ze wilde, kon tevreden zijn. En haar gezin, haar familie was veilig in Europa of in buurlanden waar het relatief veilig is.

Inmiddels is ze door een enorme hoeveelheid mensen die haar kenden of van haar hadden gehoord herdacht in een zaal in Duitsland. Uit verschillende landen kwamen de mensen bij elkaar om stil te staan bij het leven en de dood van een vrouw die een voorbeeld was en is voor veel vrouwen. En mannen. Zoals haar eigen man. Ze waren dol op elkaar, 63 jaar lang. Hij heeft erg veel verdriet. Zijn dochter belt hem elke dag om te vragen hoe het gaat. Hij mist haar, zijn gezin, iedereen. Maar het leven gaat door en hij dus ook. Het is goed zo. Ze wilde echt niet meer. Dat troost hem enigszins.

Toen ik dit verhaal hoorde, aan een tafel buiten in de eerste maartse zon en onze vriendin die nu zelf docent is zo zag, kon ik mij haar moeder voorstellen. Zonder haar ook maar ooit te hebben gezien of gehoord zag ik voor mij wie zij is geweest en hoe ze leeft in de herinneringen.

Het leek mij niet meer dan gepast om over deze vrouw te schrijven. Niemand kent haar hier of waar dan ook, maar in de regio waar zij woonde is ze een fenomeen, een symbool voor vrijheid. En laat dat nu precies het thema van Internationale Vrouwendag zijn.

#womensday #internationalevrouwendag #vrijheid #politiek #koerden #syrië #onderwijs #oorlog