De avond kwam en er was alleen nog de stilte. Nee, er was geen stilte. Hoe kom je erbij. Vuur, geknetter, rook en gerochel. Dat is alles, behalve stilte. Er was alleen de stilte tussen het geluid van ingehouden adem, gevlogen vogels en omgekapte bomen. Van splinters in vingers, ontstoken ogen en schaafwonden.

Op de kale vloer van een zolder lagen een vrouw en twee kinderen recht naast elkaar. Schimmel op de dunne muren, gaten in het dak en in hun hoofd en borst. Een pistool naast hun lichaam. Tragiek bedekt met een laag stof, met vliegen en stank. Aan een zolderbalk hing een man aan een vlassig touw. Doodse stilte luid als het gekraak, gezoem en gezucht.

De stilte, het zwijgen. Het kijken, het staren. Het onbegrip en de ontsteltenis. Een wereld op instorten en in het oosten komt de zon op, in het westen gaat de zon weer onder. De wolken spannen samen, de regen snijdt en voert uiteindelijk nooit alles weg. Alleen de bodem zakt.

#proza #taceo #stil #war #100DaysToOffload #oorlog

We zaten op bed, maar het bed was nu even geen bed. Het was een boot. Niet zomaar een boot, maar een oorlogsschip. Nou, niet echt een schip, het was een gammel vaartuig. We maakten water, denk ik. Hoewel ik dat liever niet denk, want dat zou betekenen dat we langzaam vol zouden lopen en zinken. Op open zee! Onze boot was dus gewoon vooral gammel. We hadden er al heel wat slagen mee gewonnen. Maar waar je wint, verlies je ook altijd wat. Hoewel ik dat nog niet echt zo dacht, op die leeftijd. Die zelfingenomen wijsheid kwam later.

We, dat zijn mijn broer en ik. We zaten op zijn bed, want ook als kind hield ik mijn kamer zoveel mogelijk afgesloten van alles daarbuiten. Mijn domein. Natuurlijk was het wel zo dat ik verder bar weinig te vertellen had en er heus wel eens iemand binnenkwam. Al was het maar omdat ik er dan zelf niet was, iets met schooldagen die een futiel onderdeel waren van leerplicht, ook zoiets. Dus ik was niet thuis en kon dus ook niet weten dat er iemand in mijn kamer was. Toch moet ik hebben geweten dat mijn bed niet zichzelf zo strak opmaakte.

Het zal af en toe een kleine hel zijn geweest voor mijn moeder wanneer zij haar rondje door het huis en dus ook mijn kamer deed. Mijn kamer deed nogal eens dienst als wegennetwerk dat louter en alleen in mijn ogen een volledig logisch neergelegde infrastructuur was, met Bambino-steentjes en Lego-straatplaten en het pronkstuk van dit onnavolgbaar geheel: de parkeergarage. Binnen dit stelsel van snel- en provinciale wegen was er altijd minimaal één extreem smalle weg. Eenrichtingsverkeer pur sang, dus geheid dat er uitgerekend daar bizarre ongelukken gebeurden. Meestal na een wilde achtervolging. Het was keer op keer een schier onmogelijke opgave voor de politie, ambulance, helikopter en soms zelfs een gigantische Playmobil-boot (steevast bleken in die boot dus de echte boeven te zitten die de stad over zouden nemen!) om op de plek des onheils te komen.

Afzien dus voor mijn moeder, want als er ook maar een half steentje niet meer netjes lag, dan zag ik dat. En als vanzelf was dan het huis te klein. Je moet toch wat met je temperament als 7-jarige. Of ouder. Ik vermoed dat ik tot op de dag van vandaag zou ontploffen bij het zien van zoveel onrecht en nauwelijks te herstellen schade aan mijn verbeelding.

Goed. Mijn broer en ik dus op zijn bed. Het bed was een boot. En in de verte zagen we de Bismarck varen. Daar op dat schip in de verte dat dood en verderf zaaide waar het maar kwam, wisten ze het nog niet. Maar wij, deze oorlogshelden in lubberende onderbroek, zouden hoogstpersoonlijk de varende trots van de nazi's tot zinken brengen. We wachtten nog heel even tot ie precies geen kant meer op zou kunnen, gevangen in ons Glazen Oog: de toiletrolverrekijker. We knikten vastberaden naar elkaar, laadden onze aller- allerlaatste torpedo. Gaven het teken dat alles klaar was voor de ultieme genadeklap, nog heel even wachten. VUUR! En verdomd: RAAK! De Bismarck zonk! Dat deed ze elke keer opnieuw wanneer wij op onze boot zaten en afvuurden. Onze boot die nooit zonk, hooguit even uit onze fantasie verdween tot een volgende keer. En tot die tijd was de boot gewoon een bed. Ja-ja. Maar wij wisten beter.

#waanvandedag #kinderspel #spelen #oorlog #bismarck #100DaysToOffload

Ergens in de jaren 50 van de vorige eeuw had een meisje in Syrië het lef om naar school te willen. Dat was onvoorstelbaar in die tijd, toch hield ze vol. En ze ging. Dat was zwaar. Ze werd nagewezen, gepest, moest ook haar andere 'buitenschoolse activiteiten' doen. Er was een periode dat ze het niet meer zag zitten en niet meer naar school wilde, te veel, te zwaar, te alleen. Haar ouders stonden het niet toe. Ze hadden er alles voor over om haar naar school te laten gaan, opgeven kon gewoon niet. Uiteindelijk hield ze vol. Om later zelf een gebouw in een stad verderop via-via te regelen en daar een school te beginnen. Voor meisjes. Dat viel eerst niet mee en dat is mild uitgedrukt. Uiteindelijk sloeg het aan. Zelfs zodanig dat het op een gegeven moment raar was als je als meisje niet naar school ging.

Begin dit jaar is ze overleden. Inmiddels 74 jaar en ze wilde eigenlijk al twee jaar niet meer leven. Ze was niet meer mobiel en werd steeds afhankelijker van haar man en de hulp van anderen. Dat verdroeg ze niet. Steeds wanneer ze met haar dochter die sinds een paar jaar in Nederland woont aan de telefoon zat, bleef ze het zeggen: ik wil dit niet meer, niet op deze manier. En een andere manier was gewoon geen optie in een kapotgeschoten, geplunderd en gebombardeerd land. Als Koerd was en ben je sowieso ongewenst. Dus ja, ze was er klaar mee. Ze had gedaan wat ze wilde, kon tevreden zijn. En haar gezin, haar familie was veilig in Europa of in buurlanden waar het relatief veilig is.

Inmiddels is ze door een enorme hoeveelheid mensen die haar kenden of van haar hadden gehoord herdacht in een zaal in Duitsland. Uit verschillende landen kwamen de mensen bij elkaar om stil te staan bij het leven en de dood van een vrouw die een voorbeeld was en is voor veel vrouwen. En mannen. Zoals haar eigen man. Ze waren dol op elkaar, 63 jaar lang. Hij heeft erg veel verdriet. Zijn dochter belt hem elke dag om te vragen hoe het gaat. Hij mist haar, zijn gezin, iedereen. Maar het leven gaat door en hij dus ook. Het is goed zo. Ze wilde echt niet meer. Dat troost hem enigszins.

Toen ik dit verhaal hoorde, aan een tafel buiten in de eerste maartse zon en onze vriendin die nu zelf docent is zo zag, kon ik mij haar moeder voorstellen. Zonder haar ook maar ooit te hebben gezien of gehoord zag ik voor mij wie zij is geweest en hoe ze leeft in de herinneringen.

Het leek mij niet meer dan gepast om over deze vrouw te schrijven. Niemand kent haar hier of waar dan ook, maar in de regio waar zij woonde is ze een fenomeen, een symbool voor vrijheid. En laat dat nu precies het thema van Internationale Vrouwendag zijn.

#womensday #internationalevrouwendag #vrijheid #politiek #koerden #syrië #onderwijs #oorlog

De tiepkip zit in het schemerdonker van de gesloten gordijnen; de grijze druilerigheid buiten verdient geen aanzien. Het tokt en en het tikt, het flubbertje onder de kin rammelt gestaag mee in het ritme van de gure gebeurtenissen om het verenpak heen.

Het is de wereld die voor de zoveelste keer inbreuk doet en instort. Niet groots, niet meeslepend, maar rauw, hard en kil. Grenzen worden bruut overschreden, doden vallen en gewonden slepen zich voort. Dit is het leven van alledag, van alle jaren en alles wat daarvoor, daartussen en daarna komt.

De tiepkip zucht nog eens heel diep en rilt. De buren kakelen er ondertussen een parketvloertje in, verven de muren, schuren hun meubels. Het afval wordt opgehaald, containers geleegd – een eindeloos lijkende cyclus van rotte lucht en benauwde stofdeeltjes.

Gebouwen storten in, puinhopen roken, zelfingenomen leiders leggen nietsontziend hun winderige eieren ten koste van alles. Ja, alles. Alles moet stuk, alles moet kapot, alles zal bloeden, alles moet en zal naar de verdommenis.

De tiepkip knijpt de ogen tot spleetjes en fantaseert een galgenveld. De snavel breekt op een vileine grimas: op een dag hangen ze, die smerige rad voor ogen draaiers. En geen haan die dan nog naar ze kraait.

#oorlog #kapitalisme #populisme #waanvandedag #proza

Ja joh, de wereld is me wat. Groot en klein leed, maar daarom niet minder ledig. Wat te denken van ons aller klootviool Trumpje die niet kan wachten om oorlogje te spelen met Iran? Of het langzaam verdrinken van Spanje en het in rook opgaan van Griekenland. De boel flikkert gestaag in elkaar en gisteren had ik nog hoop. Zo gaat dat dan. Ik hoop nu toch vooral dat wanneer de bliksemse bende dan eindelijk de geest geeft, dat het dan snel en zo pijnloos mogelijk zal zijn. Maar ja, dat zal wel weer niet. Iedereen die denkt dat het een groots en meeslepend avontuur wordt waarin, als je de Amerikaanse filmindustrie met haar achterlijke propaganda van opoffering, heldendom, moed en al die ongein moet geloven, we overwinnen (wat dan? onszelf??), die komt van een gesmolten kermis thuis.

Nee, het wordt een langzaam en slepend gedoe. Het is al volop aan de gang trouwens, al decennia, zelfs al eeuwen. De grootste fout maakten we toen we nog het geweldig geachte idee van permanente vestiging gingen uitvoeren. Daarna die rarigheid met de industriële revolutie. Weet je, misschien was het wel het vuur dat we nooit hadden moeten uitvinden. Of het wiel. Of gewoon een grote vergissing in het algemeen. De hele mensheid. Ach, u weet wat mijn standpunt is. Laat maar komen, voer maar oorlog, roei de boel maar uit. De domheid regeert nu eenmaal en leidt onomkeerbaar tot ellende.

Overigens wel hilarisch hoe de olieprijs pas na het weekend stijgt. Want, oh logica, in het weekend is de beurs dicht, dus ja, dan kan er ook niets stijgen. Een prachtig voorbeeld van de waan die wij mensjes met z'n allen hebben gecreëerd en tot religie hebben uitgeroepen. We geloven rotsvast in onze morbide afspraken. Tot de dood ons schijt.

Troostende gedachte, en ook die is u bekend: alles verandert altijd, niets blijft hetzelfde. Ook onze lieve planeet moet er op een dag aan geloven, zelfs als wij geen handje zouden helpen. Net zoals ze ooit ontstond, is ook zij ten dode opgeschreven. En de dood, lieve lezers, is niet erg. Het is een andere vorm, het is slechts verandering.

Klein leed dan. Het moet toch even. Vandaag zouden twee programma's op de lokale radio van de gemeente Zuidplas hun 700ste uitzending hebben. Zouden. Want een paar weken terug werd de makers van het ene op het andere moment gezegd dat ze niet meer welkom waren. Sleutel inleveren en dikke doei. Een heel naargeestig akkefietje tussen een stuur- en zielloze organisatie en stabiele programmamakers. Dat is op z'n minst wrang. Daarom via deze weg een hart onder de riem voor de mensen die zowat 20 jaar lang trouw hun programma's maakten en nu alweer een week of wat een nieuwe invulling moeten zien te geven aan de tijd die is vrijgekomen.

Dus ja, alles verandert. Op zichzelf alleen maar goed, alles stroomt, alles is continue in beweging, ook nu op dit moment. Alles is chaos en chaos is alles. Er is geen route, geen vaststaand pad, geen lineaire tijdlijn, geen doel of stip op de horizon. Het kan letterlijk alle kanten op. Sterker, dat gaat het ook. Tijd en ruimte zijn ook maar verzinsels om de illusie van controle in stand te houden. Maar sommige veranderingen vallen niet altijd mee. Zo is het ook. Zoals mijn opa al zei: het valt wel, maar niet mee. Onveranderlijk Rotterdams optimisme, zeg maar.

#radio #waanvandedag #olie #oorlog #planeet #mensheid