Dat is dus het ding, weet je. Ik fiets naar de boekhandel, zondagochtend. Zon in de straten, de lucht nog enigszins fris. De bomen hoog en groen. Een reiger op het dak van een auto kijkt mij op ooghoogte aan, op een lantaarnpaal zit zijn overbuur. Een zwik duiven vliegt op van een opengereten vuilniszak. Het vuil ligt op straat. En dat is niet hun schuld.
Zie je, het is er dus allebei. De natuur zoals die is en de wanstaltige soort die de boel verziekt. Het maakt niet uit wat ze bedenken en doen, het leidt onherroepelijk tot afval, vervuiling en ellende.
En dan is er ook het betwistbare midden. Mijn zijn. Het waarnemen en beseffen. Tegelijkertijd heb ik ook geen idee waar te beginnen en hoe te eindigen. Wat dan weer precies de essentie is van de documentaire Planet of the Humans. Er is geen sluitende, zaligmakende oplossing. Zowel de belofte van groene energie als de leugen van fossiele energie leiden de lamme en de blinde naar een uitdovende stip op de horizon, ofwel: “...oneindige groei op een eindige planeet is collectieve zelfmoord.” (Gawie Keyser, De Groene Amsterdammer 6 mei 2020).
Iets anders geformuleerd en toch iets wat op een oplossing lijkt: we moeten eindelijk eens onze plaats kennen, bescheiden zijn, een balans vinden, samen leven en dus eerlijk delen.
Waar ik dan ook gelijk nog aan toe wil voegen: kunnen we nu eens ophouden met termen als 'natuurlijke hulpbronnen'? Alsof de natuur er is om de mens te dienen. Yeah, right. Droom verder. Die arrogante houding is de bron van alles wat er mis is. Wij staan nergens los van, nergens boven. Wij zijn een schim in de tijd. Een trilling in de lucht. Meer niet. En ook niets minder.
Ik weet dat ik heel vaak dezelfde boodschap herhaal. Wat dat betreft ben ik niet anders dan de gemiddelde marketeer die schaamteloos de meest onnodige troep probeert te slijten (vaak met ongekend succes: de in het niets starende consument lust er wel pap van) al vrees ik dat de boodschap die ik herhaal een stuk minder populair is.
Ik weet ook dat ik mezelf en anderen ermee vermoei. Maar ik kan oprecht niet anders; het is geen willen of kunnen. Ik zei al, ik zie het allebei. De schoonheid en de rotzooi. Van die zooi word ik boos en droevig (al ben ik van nature al geen blije jongen, vooruit).
Mijn lieve levensdeler liet mij zojuist overigens wel concluderen (met dank aan haar vraag aan mij en dankzij ons samenzijn op een bankje onder een boom in de binnentuin en ondanks de buren die ondertussen gezellig boren, timmeren, zagen en vrolijk wat mededieren cremeren – de werkelijke betekenis van barbecueën) dat de mens ook in staat is tot het maken van kunst. Een groot goed. Mooi in de meest ruime betekenis, omdat smaak nu eenmaal wel verschilt, gelukkig.
Overigens moet ik dan direct de dreiging van de zich aandienende hoogmoedige houding tackelen: we zijn niet de enige diersoort die kunst maakt. Wederom, toon je bescheiden. En zeg zelf, wat is er uiteindelijk verheffender dan zien hoe werkelijk alles met elkaar samenhangt, het een niet zonder het ander kan en dat vervolgens dit alles slechts een tijdelijke toestand is. Over waardevol gesproken. Waarom zou je er dan een bende van maken?
#waanvandedag #100DaysToOffload #degroene #docu #PlanetoftheHumans #kunst #art